Tilburg, 2 april 2014

INLEIDING

---------------

In mei 2014 ligt de structuurvisie 2040 voor ter besluitvorming. Met een nieuw college en een nieuwe samenstelling in de Raad, is er aanleiding om stil te staan bij de uitgangspunten.

Er ligt nu een minimale variant, met maximale vrijheid voor partijen buiten en binnen Tilburg om hun plek te vinden in Tilburg. De concept-structuurvisie vraagt: "Waar halen we straks onze energie vandaan en hoe zorgen we dat onze leefomgeving aantrekkelijk blijft?" Wij stellen zelf voor om hier antwoord op te geven door aan te geven wat wij verstaan onder kwaliteit en leefbaarheid. Door investeerders uit te dagen en te inspireren bij het invullen van de ruimte in Tilburg met respect voor het bestaande.

Onze visie op de stad is er een van de menselijke maat. Wij zetten in op een leefbare, bruisende en ondernemende stad die zich ontwikkelt naar de menselijke maat die haar eigen kracht niet moet onderschatten en in harmonie moet verder bouwen op bestaande kwaliteiten. Daarbij moeten wij zeker open staan voor vernieuwing maar wel in een realistisch tempo, financieel haalbaar en met respect voor het bestaande.

De structuurvisie die binnenkort voor jaren wordt vastgelegd gaat de stad niet mooier maken. Het lijkt eerder een open uitnodiging voor nog meer lelijke blokkendozen. Tilburg met haar unieke verhaal en relatief jonge geschiedenis, verdient een stevige cultuurhistorische basis in de structuurvisie. Met bijzondere aandacht voor nieuwbouw, herbestemming, inrichting van de openbare ruimte en het groen. Met de structuurvisie zoals die er nu uitziet, wordt geen rem gezet op bouwwerken zoals de bioscoop op de Heuvel / Pieter Vreedeplein, de Mauwmuur voor het Paleisraadhuis, de valse start in de Spoorzone met fantasieloze en kleurloze hoogbouw, de megalomane plannen voor de verbouwing van het stadhuis met domme en geldverkwistende plannen om onder in de plint van het gemeentehuis winkels te gaan bouwen, de uitbreiding bij De Boogerd in Udenhout en de kap van historische bomen en bomenrijen in de stad enz. Al deze besluiten getuigen van een gebrek aan visie op de ruimtelijke kwaliteit van Tilburg.

De LST wil sturen op kwaliteit. Zoals ook o.a. in het Dwaalgebied dat vraagt om speciale aandacht en het bewaken van de menselijke maat. De dorpen en wijken niet verder verpesten met vormloze nieuwbouw, juist de waarde en het specifieke karakter koesteren en vertalen. Investeren in monumenten en de omgeving ervan. De Spoorzone ontwikkelen als centrum voor onderwijs, studenten, senioren en ontmoeting en daar dan ook de verantwoordelijkheid nemen voor de beeldkwaliteit. Daarom willen wij een cultuurhistorische visie in de structuurvisie 2040.

VOORSTEL

----------------

De Wro laat ruimte om binnen de structuurvisie een cultuurhistorische visie op te nemen. Als leidend principe voor ruimtelijke ontwikkelingen, zowel in beschermende als in ontwikkelende zin. De Lijst Smolders Tilburg verzoekt het college om binnen de structuurvisie de ruimtelijke identiteit en gebiedskarakteristieken op te nemen als basis voor een leidend cultuurhistorisch principe. Een ruimtelijke identiteit die haar oorsprong vindt in ons materieel en immaterieel erfgoed, inclusief de groenstructuur in en om Tilburg.

Met vriendelijke groeten,

Hans Smolders, Peter v/d Hoven, Angelique v Huffel, Willeke v/d Bogaard en Cees v Dijk.

UITWERKING

----------------------------

1 Doel

Tilburg met haar unieke verhaal en relatief jonge geschiedenis, verdient een stevige cultuurhistorische visie. Verankerd in de structuurvisie als een basisprincipe. Met bijzondere aandacht voor nieuwbouw, herbestemming, inrichting van de openbare ruimte en het groen. Die combinatie vertelt het verhaal van generaties. Zo bouw je aan een stad met een ziel, waar de gemeenschapszin wordt gevoeld en gevoed op straat. Het legt een basis voor kleinschaligheid, omgevingsbewustzijn en aantrekkelijkheid voor investeerders en mensen die in Tilburg willen wonen, werken en ondernemen.

Een kader voor bescherming, herbestemming en nieuwbouw. Een inspiratiebron voor bewoners, bedrijven en onderwijs.
Onderwijs vinden wij belangrijk. Ook als het gaat om cultuureducatie en stimuleren van cultureel historisch besef over ons mooie Tilburg. Met de "Stadsgidserij" stadswandelingen voor lagere scholen bijvoorbeeld. Immers, zo geven we de liefde voor en kennis over de stad door, jong geleerd is oud gedaan!

2 Partners en proces

Wij zijn van mening dat een cultuurhistorische visie vorm krijgt door de kennis uit de directe omgeving te benutten. Wij nodigen tenminste de volgende partijen uit om samen met het college, onder toezicht van de Raad, deze visie vorm te geven:
CAST, Heemkundekring Tilborgh, Mommerskwartier, Monumentenhuis Brabant, Stichting Stadsbomen Tilburg, het Nationaal Restauratiefonds, Provincie Noord-Brabant, Het Groene Woud, en regionaal onderwijs en bedrijfsleven met een oriëntatie op erfgoed.

Uiteraard staan wij open voor meerdere partijen zoals o.a. de Universiteit van Wageningen. Deze formulering illustreert hoe wij de triple helix op dit proces willen inrichten. Door op zoek te gaan naar aanwezige kennis en passie in de stad en deze te verbinden aan de experts die ons ter beschikking staan in Nederland en daarbuiten.

3 Financiering

- binnen de cultuurbegroting een schuif, schot ten behoeve van de uitvoering van een stevige cultuurhistorische basis uit de structuurvisie, van tenminste 25%.

- een fonds, reservering binnen de RGI voor investeringen en participaties in beeldbepalende en maatschappelijke ruimtelijke ontwikkelingen. Hierin ook de mogelijkheid benutten om bij nieuwbouw de 1% voor kunst te bestemmen voor cultuurhistorische inpassing en interpretatie en verhogen van de beeldkwaliteit in de openbare ruimte. (Een mooie gevel is ook kunst).

- een inventarisatie van mogelijkheden voor externe financiering (fondsen, Europese en landelijke subsidies/projecten).

Beleidsadvies Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed:

http://www.cultureelerfgoed.nl/handreikingerfgoedenruimte/home/ambitie-en-beleidspoor/structuurvisie

Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Tilburg

Betr.: Vragen ex. art. 47 Reglement van orde Tilburg, 15 juni 2014

Geacht College,

Overwegende dat u in uw akkoord stelt dat u erfgoed en cultuurhistorie de plek wilt geven die het verdient in de stad. Er rekening mee houdend dat er de afgelopen vijftig jaar meer herinneringen zijn verkwanseld dan de meeste Tilburgers lief is. In ogenschouw nemend dat dat het voor de samenleving ook economisch gezien profijtelijk is om te investeren in het behoud van monumenten en karakteristieke gebouwen. Er van uitgaand dat u met deze achtergrond ook de open brief van afgelopen weekeinde, aan u gericht, reeds met bijzondere belangstelling tot u heeft genomen; één van de wekelijkse discussies over de verkwanseling van ons erfgoed in het Brabants Dagblad en in de rubriek Stadsgezicht (online) ontstaat bij ons een troebel beeld.

Een en ander noopt ons tot het stellen van onderstaande schriftelijke vragen:

1. Als u vandaag de dag het besluit had moeten kiezen tussen herbestemming of sloop van de school aan het Lourdesplein, wat was dan uw inzet geweest? Zou u nu nog wel willen gaan proberen om de school in te passen zoals dat ook is gebeurd op de Ringbaan Oost?

2. Weet u dat dit schoolgebouw van de hand is van de Tilburgse architect Noud Heerkens, een architect die zijn handtekening heeft achtergelaten in Tilburg (waar ook alweer veel van is gesloopt)

3. Op basis van welke argumenten heeft u besloten tot sloop van dit karakteristieke gebouw? Is herbestemming een afweging geweest?

4. Kunt u ons het advies van de omgevingscommissie toesturen over de herontwikkeling van deze specifieke locatie?

5. Zijn er nog mogelijkheden om in gesprek te gaan met de projectontwikkelaar over inpassing, herbestemming of andere manieren om het gebouw of een deel ervan te betrekken in de herontwikkeling van het gebied gezien het feit dat het Tilburgers overvalt dat dit gebouw verdwijnt en zij er nu met spijt kennis van nemen?

6. En tot slot, om de dagelijkse discussies op internet, social media en op straat over het onbegrip van het verloren erfgoed positief te beïnvloeden, zou er snel actie moeten worden ondernomen. Kunt u binnen een maand een startnotitie aan de Raad zenden over de nieuwe gemeentelijke monumenten waarin u in uw coalitieakkoord spreekt, inclusief een shortlist van nieuw te benoemen gemeentelijke monumenten. De LST maakt hierbij een begin en het zou mooi zijn als u samen met veel burgers die lijst aanvult en daarna met de Raad kijkt hoe en of e.e.a. haalbaar is:
- het voormalige UWV gebouw aan de burgemeester Brokxlaan
- het Von Weberpark in Tilburg-Noord
- het oude klooster en de bijbehorende religieuze gebouwen aan de Bisschop Zwijssenstraat
- het schoolgebouw aan het Lourdesplein
- het Leijpark
- onbeschermde gebouwen die deel zijn van het beschermde stadsgezicht Binnenstad en
Goirkestraat.
- beeldbepalende (groepen van) woonhuizen/gebouwen die voortkomen uit de
architectuurtraditie van Tilburg (Bedaux door de generaties heen, Donders, Van der Valk,
Jos Schijvens, Cees van Meerendonk en opvolgers, etc.)
- de werken van Beljon
- de werken van Maaskant
- de woonhuizen van de gebroeders Van Dijk aan de Bisschop Aelenstraat, inclusief interieur
en de bijbehorende opstallen
- boerderijen, bedrijfsruimten, kerken, kapellen en kloosters (inclusief de tuinen) die niet
meer in oorspronkelijk gebruik zijn, maar wel beeldbepalend of op een bijzondere manier
ingepast.
- De Heuvel voordat de Linde werd gekapt en deze ook in die stijl terugbrengen als integraal
onderdeel van het beschermde stadsgezicht Binnenstad, inclusief een Linde in de volle
grond
- de top tien van de Tilburgse Heemkundekring
- en een eerste keuze in wederopbouwmonumenten.

Dit alles om de willekeurige sloop van waardevolle, Tilburgse gebouwde en groene monumenten, zoals het café aan de Noordhoekring van de beroemde Tilburgse architect Jos Donders uit 1909, voortaan beter beschermd wordt. Dan kunnen we ons concentreren op een zinvol en respectvol gebruik ervan. Immers, de toestand met het Rijksmonument Wilhelminapark laat zien dat daar ook nog veel te winnen is.
Helaas moeten we de weg van bescherming bewandelen met regels, daar er door uw college en uw voorgangers van de afgelopen 50 jaar niet van nature een zekere verantwoordelijkheid wordt genomen voor ons gedeelde verleden. Zelfs de status van Rijksmonument schijnt niet te helpen.
Wij rekenen erop dat u zich met deze vragen aangemoedigd ziet om echt vaart te zetten achter uw ambitie om erfgoed meer te koesteren en te verankeren als leidend principe in de structuurvisie, inclusief een financieel instrumentarium. En dat u zich daartoe ook oprecht verdiept in de geschiedenis en identiteit van Tilburg en niet laat verleiden door toevalligheden of de romantiek van wereldberoemde namen. Wij hopen van harte dat uw belofte geen wassen neus is die vanwege de politieke realiteit op deze manier is opgeschreven in het coalitieakkoord. Uiteraard helpen wij u graag bij het concreet maken van deze ambitie.

De LST fractie;
Hans Smolders, Peter v/d Hoven, Angelique v Huffel, Wil v/d Bogaard, Cees v Dijk

Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Tilburg

Tilburg, 18 april 2014

Betr.: Vragen ex. art. 47 Reglement van Orde

Geacht College,

Binnenkort komen weer drie kerken leeg te staan in Tilburg. http://bd.nl/regio/tilburg-en-omgeving/tilburg/wat-moeten-we-in-hemelsnaam-met-de-korvelse-kerk-in-tilburg-1.4311316

De herbestemming van kerken is belangrijk voor Tilburg. Ze horen in en bij de stad en vertellen onze religieuze geschiedenis die uniek is in Nederland. Aangezien deze ontwikkeling al een kwart eeuw gaande is, gaan wij ervan uit dat het college hiervoor toekomstgerichte plannen op de plank heeft liggen.

Een en ander noopt ons tot het stellen van onderstaande schriftelijke vragen:

1 . Welke visie en welke plannen heeft u voor herbestemming van kerken in onze stad?

2 . Welke middelen zijn er gereserveerd voor de herbestemming van onze kerken? 3 . Werkt u samen met het Bisdom, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Monumentenhuis Brabant en andere natuurlijke partners, om ervoor te zorgen dat de kerken behouden blijven in ons straatbeeld?

De LST fractie;

Hans Smolders, Peter v/d Hoven, Angelique v Huffel, Wil v/d Bogaard, Cees v Dijk

Motie

De gemeenteraad van Tilburg in vergadering bijeen op 15 december 2014 voor de behandeling van agendapunt 20 ( Stadskantoor 1 e.o./respectvol omgaan Tilburgs Erfgoed)

Constaterende dat;

• Met de presentatie van het ontwerp van De Drie architecten een aantal organisaties, architecten en andere insprekers zich zijn gaan realiseren welke veranderingen worden beoogd aan SK1 en zij maken zich daarbij grote zorgen over het behoud van de cultuurhistorische waarden van SK1 en het Paleis-Raadhuis.
• Het ontwerp van SK1 is gebaseerd op studies van Rijnbout resulterend in een beeldkwaliteitsplan.
• Dit beeldkwaliteitsplan nog niet is vastgesteld en daarmee een afrondend debat nog niet heeft plaatsgevonden.
• Dat daarmee de raad nog niet in staat is geweest een finale weging te maken tussen elementen zoals kosten, functionaliteit en cultuurhistorische waarden.

Overwegende dat;

• Een succesvolle renovatie van SK1 geholpen wordt door deze discussie af te ronden in de raad met het vaststellen van het beeldkwaliteitsplan.
• Draagvlak in de stad gewonnen kan worden door het debat over behoud van de cultuurhistorische waarden de ruimte te geven.
• Gekeken moet worden naar creatieve oplossingen en mogelijkheden voor ventilatiekanalen binnen het bestaande gebouw.
• In het coalitieakkoord 2014-2018 wordt gesteld dat: "Cultuur hoort bij het DNA van de stad. Hierbij gaat het om cultuur in alle dimensies, inclusief ons cultuurhistorisch en materieel erfgoed. We zullen, als dat opportuun is, nieuwe monumenten toevoegen."

Draagt het college op;

1. Te onderzoeken of de door PNET, na overleg met haar achterban, voorgestelde onderdelen van de beeldtaal in het ontwerp terug kunnen komen, zoals 5 december is besproken en vastgelegd in afspraken met wethouder de Ridder.
   
2. Als blijkt dat een onderzoek voor 1 maart afgerond kan worden en ook zeer betaalbaar blijkt te zijn dan toch in te stemmen met een onafhankelijk cultuurhistorisch onderzoek naar de cultuurhistorische waarden van SK1.

En gaat over tot de orde van de dag,